Voor geen prijs blind op reis

“Nu maar hopen dat dit het incheckpaaltje was” kopte Trouw op pagina 5 van de krant van vrijdag 16 oktober 2009. Blinden blijken grote problemen te ondervinden met het gebruik van de OV-chipkaart. Een groot probleem is dat zo’n kaart natuurlijk alleen werkt als er voldoende geld op staat en dus moet deze worden opgeladen. Daar zijn oplaadstations voor geïnstalleerd die – net als een tappenflap – werken met een scherm. Een blinde heeft daar niets aan als er bijvoorbeeld geen spraakfunctie bij zit en als er geen brailletoetsen zijn aangebracht. Patrick van der Hoeven van de NS belooft dat hier werk van gemaakt zal worden: “Begin volgend jaar weten we wat er mogelijk is”. Hij denkt daarbij aan een spraakcomputer of iemand die van afstand kan helpen.

Het tweede probleem is het in- uit checken. Met groen wordt aangegeven of het uitchecken goed is gelukt, zo niet dan is er een rood signaal. Dat is handig voor mensen die zien en niet kleurenblind zijn, maar niet voor blinden. Wel klinkt er daarnaast een piepsignaal, maar de paaltjes van het GVB in Amsterdam staan dicht bij elkaar, piepen te zacht, en dus weet de reiziger die alleen op het gehoor vertrouwt, niet altijd voor wie de piep geldt. Petra Faber van het GVB erkent het probleem en zegt toe dat snel moet worden verbeterd. Tot slot is gebleken dat sommige blinden inchecken bij een volgende vervoerder – bijvoorbeeld de NS-  terwijl ze denken dat ze uitchecken bij de metro. Deze fout wordt tweemaal financieel afgestraft.  

Technische oplossing moeten volgens de vervoermaatschappijen dus uitkomst brengen. En dat kan niet anders dan geld gaan kosten. Wie louter financieel denkt en normen en waarden even laten voor wat het is, gaat rekenen. Belangrijk voor de rekensom is de omvang van de groep blinden en slechtzienden die noodgedwongen van het openbaar vervoer gebruik moet maken. Op dit moment zijn er in Nederland 45.000 blinden en daarnaast zijn er nog 275.000 slechtzienden. Van alle Nederlanders zijn er dus 0,26 % blind en 2% is of blind of slechtziend. Ik weet het niet zeker maar ik vermoed dat blinde medeburgers naar verhouding minder met het OV gaan dan mensen die wel goed zien. Met name het aandeel woon-werkverkeer zal flink lager zijn. Van alle trein-, tram- en busbewegingen uitgevoerd door blinde mensen zal het vermoedelijk gaan om een percentage in de orde van grootte rond 0,01%. Wie gaat rekenen komt al gauw tot de ontdekking dat de aanpassing van alle technische voorzieningen die er voor moeten zorgen dat er geen euro reizigersgeld wordt gemist, relatief duur zullen zijn.

“De beschaving van een samenleving is af te meten aan hoe wordt omgegaan met  ………….”  Hier kan iedere politicus en activist invullen wat hem of haar uitkomt. Voor Marianne Thieme is dat “dieren” en auteur Maurice Swirc dacht aan “vreemdelingen”. Zelf ben ik er een groot voorstander om voor de gelegenheid  “blinden” als maatstaf te nemen. De Nederlandse vervoersmaatschappijen zouden een groot gebaar kunnen maken door alle blinden gratis te laten reizen. Dat is pas beschaving! Ik betaal als het moet graag 0,01% toeslag als ik mijn OV-chipkaart oplaad als ik weet dat het hierdoor voor blinde mensen gemakkelijk wordt gemaakt om zonder zorgen te reizen.

Een prima idee zult u zeggen, en dan volgen als zo vaak de mitsen, maren en vraagtekens. Natuurlijk zal het punt van de handhaving naar voren worden gebracht. Hoe weet de conducteur of iemand werkelijk blind is? Moeten er pasjes voor blinden komen? Mijn antwoord is, nee dat is niet nodig. Een beetje conducteur ziet wat voor vlees hij of zij in de kuip heeft en helpt de passagier bij het in- en uitstappen. Ook dat is beschaving. Anderen zullen aanvoeren dat sommige slechtzienden ook van deze regeling gebruik moeten mogen maken, gevolgd door anderszins gehandicapten, enzovoorts. Misschien wel, maar de discussie hierover mag de invoering van deze beschavingsregel niet in de weg staan. Per 1 januari 2010, dat lijkt mij een heel gepaste datum.

Door Eduard Dame, 18 oktober 2009

 

Martijn van As gaf namens 9292.nl de volgende reactie:

"9292 is als marktpartij slechts beperkt betrokken bij de invoering van de OV-chipkaart. Onze reisadviezen worden voorzien van een prijs wanneer er op het traject sprake is van betaling middels de OV-chipkaart. De vervoersbedrijven zijn zelf verantwoordelijk voor de afgifte van vervoersbewijzen, de handhaving, de aanpassingen op de stations en de service aan de klant.  

Wel komen bij 9292 dagelijks reacties binnen met vragen en opmerkingen over het gebruik van de OV-chipkaart. Veel mensen moeten duidelijk nog wennen aan het gebruik. Één op de 25 busreizigers in de regio Rotterdam blijken nog niet voldoende gewend doordat zij soms vergeten uit te checken, zo blijkt uit het nieuws deze week. 

Ook zonder de OV-chipkaart is het reizen per OV voor mensen met een visuele handicap alles behalve ‘straight-forward’. Juist omdat eigen vervoer geen optie is zou het OV moeten voorzien in een werkbaar alternatief. Het is sterk afhankelijk van de locale voorzieningen en andere specifieke omstandigheden op de stations of deze uitkomst bieden en reizen op een bepaald traject mogelijk maken voor mensen zonder zicht. 

Op dit moment worden nog de eerste praktijklessen geleerd bij het dagelijkse gebruik van de OV-chipkaart. Dat betekent dat er in de komende jaren nog veel zal (moeten) worden verbeterd.  

Als blinde zit je duidelijk aan de verkeerde kant van de 80/20 regel. Daar is geen ontkomen aan. Dit zogenaamde Pareto principe geldt altijd en is universeel. Een waardeoordeel over de maatschappij als geheel afgemeten aan de voorzieningen voor blinden laten wij daarom graag over aan opiniemakers. Techniek is allang geen beperkende factor meer om maatwerkoplossingen aan blinden te bieden. De strijd om de voorrang waaraan budget uitgegeven kan worden echter wel, daar geldt de harde logica van return on investment. 

OV voor blinden gratis toegankelijk maken zien wij niet zozeer als een passende oplossing. Blinden wensen zo zelfstandig als mogelijk deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Even los van het feit dat ieder mens een financieel voordeel zou willen genieten zouden met een dergelijke maatregel eerder tegenstellingen worden onderstreept dan uitgevlakt. Wel zou de noodzaak om scanpaaltjes e.d. te moeten gaan zoeken op de stations weggenomen moeten kunnen worden. Op dit gebied heeft de OV-chipkaart barrières opgeworpen. Het wegnemen van die barrières is daarom de hoofdzaak. Juist omdat de aantallen blinde OV gebruikers zo klein zijn zouden er genoeg praktische oplossingen te bedenken zijn lijkt ons."

Waarvan akte.

Reageer op dit artikel!